Ελένη Παπαδοπούλου και Ελένη Παπαδοπούλου.
Το Διεθνές Συνέδριο Ογκολογίας Παιδιών και Εφήβων αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός για την επιστημονική κοινότητα και την προώθηση της έρευνας και της θεραπείας στον τομέα της παιδικής ογκολογίας. Η συμμετοχή τόσων επιστημόνων από διάφορες χώρες αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους.strong>, Ανδρέας Φωτόπουλος και Ελένη Παπαδοπούλου.
Το Διεθνές Συνέδριο Ογκολογίας Παιδιών και Εφήβων αποτελεί ένα σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών στον τομέα της παιδικής ογκολογίας. Η παρουσία τόσων επιστημόνων από διάφορες χώρες αποδεικνύει το ενδιαφέρον και τη σημασία που δίνεται στην αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου παγκοσμίως.
Η Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ» συνεχίζει το έργο της στην προσπάθεια να παρέχει την καλύτερη δυνατή φροντίδα στα παιδιά και τους εφήβους που πάλευουν με τον καρκίνο. Η συνεργασία με επιστήμονες και γιατρούς από διάφορες χώρες ενισχύει την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων που θα βοηθήσουν στην καλύτερη αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου./strong>, Ελένη Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαγεωργίου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Ευάγγελος Παπαδόπουλος και Ελένη Καραγιάννη.
Το Διεθνές Συνέδριο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και συνέβαλε στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών μεταξύ επιστημόνων και γιατρών από διάφορες χώρες. Η συμμετοχή των επιστημόνων και η υποστήριξη των εταιρειών κατέστησαν το συνέδριο ένα σημαντικό γεγονός στον τομέα της Ογκολογίας, ενισχύοντας την προσπάθεια για την καλύτερη αντιμετώπιση των παιδιών με καρκίνο.πτωση της Εμιλι όσο και άλλων ασθενών που έλαβαν τη θεραπεία είτε στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών είτε μετά την επίσημη έγκρισή της, το 2017, από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). «Χιλιάδες ασθενείς έχουν λάβει θεραπεία CAR-T κυττάρων και το 90% από αυτούς παραμένουν υγιείς για τα επόμενα 4-6 χρόνια – διάστημα για το οποίο υπάρχουν δεδομένα» σημείωσε ο δρ Γκραπ ο οποίος είχε και έχει ενεργό συμμετοχή στις κλινικές δοκιμές που αφορούν παιδιά. «Αυτή τη στιγμή διεξάγονται κλινικές δοκιμές για την αξιοποίηση των CAR-T κυττάρων στην αντιμετώπιση και άλλων τύπων καρκίνου παιδικής ηλικίας, όπως καρκίνων συμπαγών οργάνων. Κλινικές μελέτες γονιδιακής θεραπείας γίνονται και για άλλες ασθένειες και ειδικότερα τη θαλασσαιμία και τη δρεπανοκυτταρική αναιμία» μας είπε ο αμερικανός ειδήμων.
Αν και αποτελεσματική, η θεραπεία με CAR-T κύτταρα είναι πολύ ακριβή. «Το κόστος είναι πράγματι πολύ υψηλό. Καταβάλλονται ωστόσο προσπάθειες μείωσής του μέσω της αυτοματοποίησης των σταδίων που περιλαμβάνονται από τη λήψη μέχρι τη χορήγηση των Τ κυττάρων. Ως προς αυτό έχουν γίνει πολλά βήματα και θα μπορούσα να πω ότι βρισκόμαστε στο τέλος της αρχής» δήλωσε ο δρ Γκραπ.
Αξίζει πάντως εδώ να σημειωθεί ότι οι θεραπείες αυτές έχουν χορηγηθεί σε παιδιατρικούς ασθενείς και στη χώρα μας, ενώ το Εργαστήριο της Μονάδας Μεταμόσχευσης Αιμοποιητικών Κυττάρων – Κέντρο Κυτταρικών και Γονιδιακών Θεραπειών του Ογκολογικού Κέντρου Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ» με διευθυντή τον Ευγένιο Γουσέτη έχει αναπτύξει μέθοδο για παρασκευή ειδικών CAR-T λεμφοκυττάρων για θεραπευτική χρήση.
Στόχος η μείωση της τοξικότητας
Η θεραπεία με CAR-T κύτταρα εφαρμόστηκε στην Εμιλι στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής η οποία αφορούσε βεβαίως ασθενείς για τους οποίους είχαν εξαντληθεί όλες οι άλλες θεραπευτικές επιλογές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν σταματήσει οι ερευνητικές προσπάθειες ή οι κλινικές δοκιμές ανοσοθεραπειών για το σύνολο των μικρών ογκολογικών ασθενών.
Ο καθηγητής Στιβ Χάνγκερ από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφεια μας μίλησε για αυτές. «Οι καρκίνοι της παιδικής ηλικίας αντιμετωπίζονται με φάρμακα τα οποία πρώτα δοκιμάζονται και εγκρίνονται σε ενήλικες. Με τέτοιου είδους φάρμακα, τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά, θεραπεύεται η πλειονότητα των παιδιών. Εκτός όμως από το θέμα της αποτελεσματικότητας, υπάρχει πάντοτε και το θέμα της τοξικότητας. Τα παλιά φάρμακα είναι σχεδιασμένα να σκοτώνουν τα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Ετσι μαζί με τα καρκινικά σκοτώνονται και φυσιολογικά κύτταρα. Επιπροσθέτως, ένα παιδί που αντιμετωπίζεται επιτυχώς για καρκίνο στην ηλικία των 3 ή 5 ετών αναμένεται να ζήσει για άλλα 80 χρόνια. Μας ενδιαφέρει λοιπόν να μειώσουμε κατά τα δυνατόν όχι μόνο τις άμεσες παρενέργειες αλλά και τις πιθανές μακροχρόνιες συνέπειες των ογκολογικών φαρμάκων».
Νέες κατηγορίες φαρμάκων
Ο δρ Χάνγκερ εκτιμά ότι δύο νέες κατηγορίες φαρμάκων αλλάζουν ήδη πολλά στη θεραπεία των μικρών (αλλά και των ενηλίκων) ογκολογικών ασθενών. Πρόκειται για τα επονομαζόμενα BiTE (Bispecific T-cell engager) και τα ADCs (Antibody-Drug Conjugates). «Τα πρώτα είναι διπλά εξειδικευμένα αντισώματα τα οποία αναγνωρίζουν τόσο μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των Τ κυττάρων όσο και μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων. Ετσι, όταν δοθούν στον ασθενή και αρχίζουν να κυκλοφορούν, τα αντισώματα BiTE διευκολύνουν τα Τ κύτταρα να έρθουν σε επαφή και να σκοτώσουν τα καρκινικά. Και η δεύτερη κατηγορία φαρμάκων είναι αντισώματα που φέρουν έναν χημειοθεραπευτικό παράγοντα. Τα ADC εντοπίζουν και εισέρχονται στα καρκινικά κύτταρα και στη συνέχεια απελευθερώνουν τον χημειοθεραπευτικό παράγοντα, που καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα» μας είπε ο αμερικανός ειδήμων και εξήγησε ότι «και στις δύο αυτές περιπτώσεις φαρμάκων η στόχευση είναι ειδική. Πλήττονται μόνο τα καρκινικά κύτταρα και έτσι μειώνεται η τοξικότητα για τα φυσιολογικά κύτταρα».
Η σημασία του μικροβιώματος
Το πώς ένα παιδί θα βιώσει την αναμφίβολα δύσκολη περίοδο της χορήγησης χημειοθεραπείας έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους. Η διατροφή φαίνεται να είναι ένας από αυτούς, μας είπε η ελληνικής καταγωγής διακεκριμένη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη Ελενα Λαδά η οποία εξήγησε ότι «η διατροφή καθορίζει τη σύσταση του μικροβιώματος του εντέρου, δηλαδή του συνόλου των μικροοργανισμών που φιλοξενούνται εκεί και οι οποίοι συμβάλλουν στη διάσπαση και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών».
Ο ρόλος του μικροβιώματος στην ανθρώπινη υγεία μελετάται εντατικά και ιδιαίτερργιάννης
και Ελένη Παπαδοπούλου.Το Διεθνές Συνέδριο Ογκολογίας Παιδιών και Εφήβων αποτελεί ένα σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών στον τομέα της παιδιατρικής ογκολογίας. Η παρουσία τόσων επιστημόνων από διάφορες χώρες αποδεικνύει το ενδιαφέρον και τη σημασία που δίνεται στην αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου.
Η συνεργασία μεταξύ της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ» και των επιστημόνων από διάφορες χώρες είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της παιδιατρικής ογκολογίας και την παροχή καλύτερης φροντίδας στα παιδιά και τους εφήβους που πάλευουν με τον καρκίνο. Η ανταλλαγή ιδεών και πρακτικών μεταξύ των επαγγελματιών υγείας είναι απαραίτητη για τη συνεχή βελτίωση της πρακτικής και την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε αυτήν τη συνεργασία και να ενισχύουμε τις προσπάθειές μας για την καταπολέμηση του παιδικού καρκίνου.ελέτη είναι ένα πρόγραμμα ιατρικής ακριβείας, στοχευμένης στον καρκίνο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Συμμετέχουν πάνω από 100 κέντρα από 12 χώρες και έχουν αναλυθεί περισσότερες από 3.000 περιπτώσεις. Προσφέρει ολοκληρωμένους μοριακούς ελέγχους, που περιλαμβάνουν ταυτοποίηση στόχων για εξατομικευμένες θεραπείες, ανάλυση ευαισθησίας καρκινικών κυττάρων στις θεραπείες, ταξινόμηση των όγκων με νεότερες τεχνικές και ανίχνευση συνδρόμων προδιάθεσης για καρκίνο. Τα αποτελέσματα συζητώνται σε ογκολογικά συμβούλια στα οποία συμμετέχουν οι θεράποντες ιατροί, κορυφαίοι παιδο-ογκολόγοι της Γερμανικής Εταιρείας Παιδιατρικής Ογκολογίας Αιματολογίας (GPOH) και αναγνωρισμένοι επιστήμονες στον τομέα της έρευνας του γονιδιώματος.
Οπως αναφέρθηκε στο συνέδριο, η Ελλάδα συμμετείχε στη μελέτη από το 2018 έως το 2023, στο πλαίσιο του προγράμματος συνεργασίας ACCC ανάμεσα στην Πανεπιστημιακή Ογκολογική Αιματολογική Μονάδα (ΠΟΑιΜ) της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής, ΕΚΠΑ, με διευθυντή τον καθ. Αντώνη Καττάμη, και το Γερμανικό Κέντρο Ερευνας Kαρκίνου (DKFZ), το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ακαδημαϊκό ίδρυμα Helmholtz Association.
Οπως μας είπε ο κ. Καττάμης, «κατά τη διάρκεια της μελέτης ελέγχθηκαν 111 ασθενείς από όλη την Ελλάδα με υψηλού κινδύνου κακοήθειες. Σε 15 ασθενείς βρέθηκαν σύνδρομα κληρονομικής προδιάθεσης για καρκίνο και προσφέρθηκαν οδηγίες παρακολούθησης τόσο στους ασθενείς όσο και στις οικογένειές τους. Το σπουδαιότερο αποτέλεσμα όμως ήταν η ανεύρεση θεραπευτικών στόχων σε ένα πολύ μεγάλο μέρος των ασθενών, βάσει της οποίας χορηγήθηκε στοχευμένη θεραπεία. Ετσι, τουλάχιστον 6 ασθενείς με δυσμενέστατη πρόγνωση έχουν επιτύχει μακροχρόνια ύφεση, κάτι που θεωρούνταν ανέφικτο πριν από τη μελέτη αυτή. Γίνονται όλες οι δυνατές προσπάθειες για να μπορέσει να συνεχισθεί η οικονομική κάλυψη του προγράμματος μέσω άλλων φορέων και να συνεχισθεί η προσφορά ελπίδας στους μικρούς μας ασθενείς».
Η ταυτότητα του συνεδρίου
- Αφιερωμένο στην αείμνηστη Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, ιδρύτρια του Σωματείου ΕΛΠΙΔΑ – Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο ήταν το Διεθνές Ιατρικό Συνέδριο «Χτίζοντας Γέφυρες στην Παιδιατρική Αιματολογία-Ογκολογία» το οποίο έλαβε μέρος σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας την Παρασκευή 19 και το Σάββατο 20 Απριλίου.
- Το συνέδριο, το οποίο τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας (ΕΕΠΑΟ) με πρόεδρο την κυρία Σοφία Πολυχρονοπούλου, ενώ υποστηρίχθηκε αποκλειστικά από το Σωματείο «ΕΛΠΙΔΑ».
- Δεκαπέντε καταξιωμένοι γιατροί από το Children’s Hospital of Philadelphia (ΗΠΑ), το Princess Maxima Center for Pediatric Oncology (Ολλανδία), το HOPP Children’s Cancer Center Heidelberg (Γερμανία) και το Hospital SickKids Toronto (Καναδάς) συζήτησαν τις τελευταίελένα Παπαδοπούλου και Ελένη Παπαδοπούλου.
- Το Διεθνές Συνέδριο Ογκολογίας Παιδιών και Εφήβων αποτελεί ένα σημαντικό φόρουμ για την ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων στον τομέα της παιδιατρικής ογκολογίας και αποτελεί πηγή έμπνευσης και κίνητρο για την περαιτέρω εξέλιξη της επιστήμης και της κλινικής πράξης στον τομέα αυτό.